Có một học sinh từng hỏi cựu hiệu trưởng Harvard Neil L. Rudenstine rằng: "Chúng tôi phải làm gì để trở nên xuất sắc?". Ông Neil L. Rudenstine trả lời: Hãy nghe nhiều hơn lời khuyên từ những người xuất sắc.

Dưới đây là 5 bài học được đúc rút ra từ 5 bài diễn thuyết khai giảng của các Hiệu trưởng Đại học Harvard. Trong những bài diễn thuyết này, họ đã chia sẻ về câu chuyện của họ và chia sẻ những hiểu biết độc đáo về cuộc sống.

Nếu bạn đang phải đối mặt với sự bối rối và không biết phải làm gì, hãy đọc bài học, 5 kỹ năng được đúc rút ra từ 5 bài diễn thuyết này để hoàn thiện bản thân: 

1. Phục hồi cảm xúc

Vào mùa thu năm 2022, Lawrence Bacow, hiệu trưởng thứ 29 của Harvard, đã nói trong bài phát biểu ngày khai giảng: Thế giới sẽ không bao giờ để ý đến cảm xúc của bạn, bạn chỉ có thể tiếp tục trau dồi hệ thống miễn dịch cảm xúc của chính mình. Đó là khả năng khắc phục tình trạng cảm xúc một cách nhanh chóng và bình tĩnh trong mọi trường hợp.

Phải vậy, cuộc sống luôn không như ý, luôn có những khoảnh khắc không vui. Nếu bạn để những cảm xúc tiêu cực lan rộng, nó sẽ chỉ làm nỗi đau hiện tại trở nên sâu sắc hơn và khiến bạn khó tiến về phía trước. Khi bạn có khả năng sửa chữa cảm xúc của mình, bạn có thể bình tĩnh đối mặt với mọi thứ và bước đi vững vàng.

Lawrence Bacow có điều kiện gia đình tốt, luôn được mẹ yêu thương, cưng chiều từ khi còn nhỏ. Khi vào trung học, Lawrence Bacow phải tham gia vào một đợt huấn luyện. Ngay ngày đầu tiên huấn luyện, Bacow đã phải trải qua những thời gian gian khổ và liên tục phàn nàn khi tập luyện ở cường độ cao, dưới sự quản lý nghiêm ngặt của người hướng dẫn. Bacow thậm chí đã suy sụp và khóc.

Nhưng Bacow nhanh chóng nhận ra rằng tình trạng cảm xúc tiêu cực chỉ làm gia tăng khó khăn trong quá trình huấn luyện, khiến cho mình mệt mỏi hơn. Vì vậy, anh ấy bắt đầu tự an ủi tình trạng cảm xúc của mình, cố gắng làm cho bản thân trở nên bình tĩnh hơn, và tập trung hoàn toàn vào quá trình huấn luyện.

Kết quả chỉ sau hai tháng ngắn ngủi, Bacow đã hoàn thành tất cả các phần của chương trình huấn luyện với thành tích xuất sắc.

Sau đó, bất kể đối mặt với bất kỳ vấn đề nào, anh ấy có thể không nói lời than phiền, giữ vững sự bình tĩnh. Chính nhờ khả năng quản lý tình trạng cảm xúc mạnh mẽ như vậy, anh ấy mới có thể tiến đến vị trí Hiệu trưởng của Harvard.

Nhớ đến một câu trong cuốn sách: "Khả năng phục hồi cảm xúc là khả năng giúp chúng ta phục hồi sau những thất bại và tin tưởng rằng chúng ta có thể vượt qua mọi khó khăn."

Đối mặt với khó khăn bất ngờ, một số người chán nản trong những cảm xúc tiêu cực. Cũng có những người hồi phục nhanh chóng sau một thời gian ngắn thất vọng, rèn luyện trước những thăng trầm và hoàn thiện bản thân.

Chỉ bằng cách trau dồi khả năng phục hồi cảm xúc và giữ vững trạng thái của bản thân bất cứ lúc nào, bạn mới có thể bình tĩnh trước những thách thức của cuộc sống. Bằng cách này, thậm chí khi cuộc đời đưa ra những thử thách không ngờ, chúng ta cũng sẽ không bị làm cho gục ngã.

2.  “Che chắn bản thân” không bị ảnh hưởng từ lời phán xét của người khác 

Giáo sư Drew Gilpin Faust là người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ Hiệu trưởng Trường ĐH Harvard. Trong lễ khai giảng năm 2017, bà nói: “Một trong những thử thách trong cuộc sống là ngăn chặn những “tiếng ồn” từ thế giới bên ngoài”. 

Năm 2007, sau cuộc bỏ phiếu, Drew Faust trở thành hiệu trưởng Harvard. Không ngờ việc này lại có những bình luận trái chiều. Lúc đó, có hàng nghìn bài viết chỉ trích Drew Faust, gọi bà là nữ hiệu trưởng "không xứng đáng" và cho rằng bà "không đủ năng lực" để làm hiệu trưởng.

Trước sự chỉ trích từ bên ngoài, Drew Faust chỉ nhẹ nhàng nói: "Tôi không phải là nữ hiệu trưởng của Harvard, tôi là hiệu trưởng của Harvard”. 

Sau đó, bà đã đi đến nhiều nơi trên thế giới để thúc đẩy việc trao đổi giữa các trường đại học. Bà không quan tâm đến ý kiến phê phán từ bên ngoài, và tiến hành tổ chức các hoạt động về giáo dục nhân văn để nâng cao kiến thức văn hóa tinh thần của sinh viên. Kết quả là, bằng nỗ lực riêng, bà đã đó nâng cao chất lượng giảng dạy tại trường.

Cuối cùng, khi Drew Faust kết thúc nhiệm kỳ của mình, Hội đồng Quản trị trường đã đánh giá bà là một trong những hiệu trưởng vĩ đại nhất của Harvard.

Như câu nói của Arthur Schopenhauer: "Một trong những điểm yếu đặc biệt của con người là quá quan trọng ý kiến của người khác đối với họ."

Trong cuộc sống, nhiều người dường như luôn quan tâm đến ý kiến của người khác và cuối cùng tiêu tốn nhiều năng lượng trong việc nghe lời bàn tán và bàn luận. Nhưng lời nói và đánh giá của người khác không liên quan gì đến bạn. Chỉ cần đi theo ý muốn của riêng bạn, và điều hướng cuộc đời theo con đường bạn chọn.

Như nhà văn Roy T. Bennett nói: "Một trong những cuộc bứt phá lớn trong cuộc đời tôi là tôi không còn lo lắng về ý kiến của người khác về tôi. Chỉ khi chúng ta không cần lời khen ngợi từ bên ngoài, chúng ta mới thực sự tự do”. 

Sống không dựa vào những lời nói của người khác, kiểm soát vô lăng của bánh xe cuộc đời, tự tin tiến về phía trước, đạt được mục tiêu  mới là điều quý báu nhất.

3. Học, làm "sâu" 

Năm 2001, Lawrence Summers đã đề cập trong bài phát biểu khai giảng: "Kiến thức mà các bạn đang học sẽ bị lạc hậu trong vòng 10 năm, điều quan trọng nhất là ổn định sự tập trung vào một lĩnh vực nào đó và liên tục học hỏi”. 

Trong cuộc sống, nhiều người thích làm thật nhiều việc cùng lúc. Đối với họ, đa dạng trong nhiều lĩnh vực và có nhiều kỹ năng khác nhau sẽ thể hiện khả năng của họ. Tuy nhiên, họ không biết rằng năng lượng của con người có giới hạn và khi muốn làm quá nhiều việc, họ sẽ bỏ lỡ cơ hội quý báu.

Lawrence Summers đã trải qua trường hợp như vậy khi còn trẻ. Ba mẹ của ông đều là nhà kinh tế học, và ông đã đọc nhiều sách chuyên sâu về kinh tế từ khi còn nhỏ, có kiến thức về lĩnh vực này.

Tuy nhiên, khi ông 16 tuổi, ông cảm thấy vật lý học có triển vọng hơn, nên đã đăng ký vào khoa Vật lý của MIT. Nhưng sau hai năm, ông đã gặp khó khăn lớn trong việc học môn Vật lý và không đạt được kết quả. Ông cảm thấy mất định hướng và cha ông đã nói với ông một cách sâu sắc: "Kinh tế học mới là lĩnh vực của con. Hãy quên đi hai năm học Vật lý trước đó."

Mọi chuyện chợt lóe lên trong đầu ông và ông quyết định chuyển sang học kinh tế, bắt đầu từ năm thứ nhất. Trong mấy thập kỷ tiếp theo, ông đã bỏ qua mọi mối lo âu khác, tập trung vào Kinh tế học. 

Cuối cùng, khi ông 43 tuổi, ông đã nhận được giải thưởng Kinh tế học cao quý nhất ở Hoa Kỳ và được mời làm Hiệu trưởng của Harvard.

Như câu nói của  Zeng Guofan: “Làm việc chăm chỉ cũng giống như đào một cái giếng, thay vì đào nhiều cái giếng mà không đến được nguồn nước, tại sao không chỉ đào một cái giếng sâu và kiên trì tới khi nước trong giếng tràn ra”.

Cho dù trong việc học tập hay công việc, điều này cũng đúng. Đào nhiều giếng chỉ là lãng phí công sức. Hãy tập trung vào một giếng và đào đến khi bạn đạt được nguồn nước sâu trong. 

Một người có thể đạt được bao nhiêu tùy thuộc vào việc họ có thể làm việc sâu, tập trung, kiên trì đến mức nào. Chỉ cần theo đuổi mục tiêu của bạn, mỗi ngày một bước, cuối cùng bạn sẽ đạt được thành công vượt bậc.

4. Tư duy nhạy bén

Năm 1995, Neil L. Rudenstine trong bài khai giảng đã kể một câu chuyện như sau: Một ngày, khi học sinh Harvard kết thúc buổi học tối, họ phải đi qua đường và đối diện với một chiếc xe hơi đang tiến tới. Vì ánh đèn của chiếc xe quá sáng, học sinh đã dừng lại và che mặt bằng tay để bảo vệ đôi mắt khỏi lóa. Họ chỉ có thể tiếp tục đi sau khi chiếc xe qua đi.

Sau khi tất cả mọi người đã đi qua, chỉ có một học sinh tên là Rand vẫn đứng đó. Nhìn thấy ánh đèn chói lóa, anh ta bắt đầu suy nghĩ: "Liệu có thể phát minh ra một loại đèn xe hơi có thể chiếu sáng đường và không làm mắt người đi bộ bị kích thích?". Sau hơn một năm, anh ta bắt đầu nghiên cứu về đèn xe hơi.

Khi kết thúc câu chuyện, Neil Rudenstine đã cảm thán: Sự thành công của Rand nằm ở việc anh ấy suy nghĩ sâu hơn so với người khác một chút.

Trong thực tế, có quá nhiều người giống như những học sinh đó, họ dường như đang làm việc và học tập chăm chỉ, nhưng họ hiếm khi suy nghĩ.

Kết quả sau nhiều năm làm việc cật lực, họ vẫn bị đứng đầu tại vị trí bình thường và rơi vào tình trạng bình thường.

Chỉ mù quáng tiến lên mà không suy nghĩ sâu, dù bạn có dành nhiều thời gian nhất định, kết quả cũng chỉ là nhỏ bé. Tuy nhiên, nếu bạn chọn suy nghĩ sâu, theo thời gian, bạn sẽ trải qua một quá trình phát triển có tính chất biến đổi.

Chất lượng của suy nghĩ quyết định chất lượng cuộc sống. Hãy tập trung vào suy nghĩ sâu, phát triển thói quen suy nghĩ sâu, và cố gắng khám phá logic cơ bản đằng sau mỗi vấn đề nhỏ.

Khi bạn thấy điều người khác chưa thấy và nghĩ điều người khác chưa nghĩ, bạn có thể nắm bắt cơ hội trước, thăng tiến trong cuộc sống của mình.

5. Linh hoạt trong lý tình huống

Tại lễ khai giảng kỷ niệm 350 năm của Harvard, hiệu trưởng Derek Bok nói: "Harvard đã dạy cho tôi bài học đầu tiên, đó là khả năng xử lý tình huống."

Trong thế giới thực, kế hoạch không thể theo kịp sự thay đổi, có rất nhiều sự kiện bất ngờ có thể làm bạn hoảng loạn.

Trong những thời điểm như vậy, bạn càng hoảng loạn, bạn sẽ mắc lỗi trong việc xử lý, và cuối cùng bạn sẽ để cho tình hình trở nên tồi tệ hơn.

Zeng Guofan nói: “Cách giải quyết mọi việc đầu tiên là giữ bình tĩnh và bình tĩnh giải quyết chúng”.

Rất nhiều lúc, khủng hoảng không phải nằm ở chính nó, mà ở tâm trạng của bạn - sự hoảng loạn. Khi bạn giữ được tinh thần lạnh lùng, bạn tự nhiên sẽ có trí tuệ để xử lý tình huống, duy trì sự bình tĩnh và đưa mọi thứ trở lại quỹ đạo.

Lời nhắn

Năm 2007, con gái của nhà văn Liu Yong đỗ vào đại học Columbia với thành tích đầu bảng, và cậu con trai đã trở thành người xuất sắc ở Harvard.

Một số người hỏi ông về bí quyết giáo dục con cái, và Liu Yong đã trả lời: "Phát triển khả năng cơ bản của con cái, xuất sắc sẽ đến tự nhiên".

Một khi bạn đã rèn luyện được những khả năng cơ bản của mình, thì cuộc hành trình cuộc đời của bạn có gập ghềnh đến đâu cũng sẽ thuận buồm xuôi gió.

Hãy trau dồi khả năng suy nghĩ sâu sắc, tập trung và không ngừng trau dồi bản thân để có thể tiến xa hơn và vững vàng hơn trong tương lai.